Мемлекеттік кірістер комитетінің ақпараттық жүйелері (бұдан әрі-Жүйе, МКК АЖ) ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінің кешенді автоматтандырылуына (бизнес-процестерін) арналған және ҚР азаматтары мен бизнесіне электрондық қызметтерді ҚР ҚМ МКК ұсынуын автоматтандыруды қамтиды.
«Салықтық және кедендік әкімшілендіруді реформалау мақсатында ақпараттық жүйелерді дамыту» МКК АЖ жобасын іске асыру ҚР ҚМ МКК қолданыстағы және ақпараттық жүйелерін жаңғыртуды және жаңа жүйелерді құруды көздейді.
Жобаның ауқымы негізінен салық салу жүйесіне қосылған салық төлеушілердің жалпы санымен, сондай-ақ салықтық әкімшілендіру саласындағы қызметті жүзеге асыратын ҚР ҚМ МКК ақпараттық жүйелерін пайдаланушылардың санымен айқындалады. Сонымен қатар жобаланатын жүйенің архитектурасын айқындайтын МКК ұйымдық құрылымының иерархия деңгейлерінің саны маңызды болып табылады.
Жоба ҚР ҚМ МКК орындау бойынша әкімшілік рәсімдерді автоматтандыруға арналған және ҚР ҚМ МКК қолданыстағы жаңа ақпараттық жүйелерінің үздіксіз жұмыс істеуіне және дамуына бағытталған.
Негізгі тағайындалуы: Декларацияларды, есептерді қоса алғанда, салық есептілігі нысандарын қабылдау және өңдеу процесін автоматтандыру және ОБЖШ үшін есептеу тізілімдерін кейінгі қалыптастыру. Функционалдық мүмкіндіктері:
МКК ИШ төмендегілерге мүмкіндік беретін, технологиялық, сенімді, бас тартуға төзімді бірыңғай интеграциялық платформа болып табылады:
Негізгі мақсаты:
"ESalyq Azamat" МКК Wеb-порталының мобильді қосымшасы
Мобильді қосымшаның негізгі мүмкіндіктерінің бірі-келесі артықшылықтары бар Салық әмиянының функциясы:
«eSalyq Azamat» МКК Wеb-порталының мобильді қосымшасы
«еSalyq Business» мобильді қосымшасында мынадай қызметтерді көрсету мүмкіндігі ұсынылады:
СТК – рұқсатсыз қолжетімділіктен дербестендірілген және қорғалған ҚР ҚМ МКК web-ресурсы. Салық төлеуші өзінің виртуалды кабинетіне Интернет арқылы (клиенттік қосымшаны орнатпай) қосылады және жедел режимде деректер базасында сақталатын өзі туралы және мемлекеттік кірістер органдарымен өзара қарым-қатынастары туралы ақпаратқа қол жеткізуге, сондай-ақ ҚР ҚМ МКК кейіннен өңдеу үшін электронды түрде салық есептілігі нысандарын толтыруға және беруге мүмкіндік алады.
Функционалдық мүмкіндіктері:
Жүйенің мақсаты электрондық түрде көшірме беруді қамтамасыз ету, шот-фактураларды алу болып табылады.
ЭШФ АЖ – дербестендірілген және рұқсатсыз қолжетімділіктен қорғалған, http://esf.gov.kz/ сілтемесі бойынша жарияланған ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитетінің web-ресурсы. Салық төлеуші өзінің виртуалды кабинетіне Интернет арқылы (клиенттік қосымшаны орнатпай) қосылады және жедел режимде деректер базасында сақталатын өзі, жазып берілген және алынған ЭШФ туралы ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік алады.
Жүйенің негізгі функциялары:
СӘИЖ АЖ негізгі арналуы салықтар мен алымдардың тұрақты түсуін қамтамасыз ету, жосықсыз салық төлеушілердің салық міндеттемелерін орындаудан жалтаруына байланысты ысырапты қысқарту, Қазақстан Республикасы Салық кодексінің нормалары мен ережелерін «автоматтандыру» үшін Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заңнамасының сақталуын бақылаудың нысандары мен әдістерін жетілдіру болып табылады.
СӘИЖ АЖ таратылған, иерархиялық құрылымға ие:
"Республика (Орталық) - Облыс-Аудан".
СӘИЖ орталық деңгейі орталық жүйелік-техникалық бағдарламалық-қолданбалы кешенде орналастырылады.
Облыстық мемлекеттік кірістер органының СӘИЖ АЖ жүйелік-техникалық бағдарламалық-қолданбалы кешенінің деңгейі.
Аудандық мемлекеттік кірістер органының СӘИЖ АЖ жүйелік-техникалық бағдарламалық-қолданбалы кешенінің деңгейі.
СӘИЖ АЖ клиенттік қосымшасының бағдарламалық-қолданбалы компонентінің деңгейі.
Жүйенің барлық түйіндері корпоративтік желімен біріктіріледі, онда жүйенің әр түйіні тиісті масштабтағы жергілікті есептеу желісіне сәйкес келеді.
Жүйенің республикалық деңгейі СӘИЖ АЖ және серверлік жабдық функцияларының толық жиынтығы бар бір тораппен ұсынылған. Республикалық деңгейдің қарамағында облыстық деңгейдегі 17 торап және аудандық деңгейдегі 228 торап бар. Облыстық деңгейдегі тораптың қарамағында аудандық деңгейдегі 2-ден 40 торапқа дейін болады.
Жүйе мынадай модульдерден тұрады:
Жалпы жүйелік бағдарламалық қамтылым, сервистер мен құрауыштар.
Жүйенің келесі негізгі функцияларын қамтамасыз ететін құрауыштар, модульдер мен режимдер іске асырылды және жұмыс істейді:
БК мамандарының көмегі мен консультацияларын алу.
ОСДШ АЖ ҚР пайдаланушыларға бизнес операцияларды орындау үшін соңғы пайдаланушы интерфейсін, сондай-ақ басқа ақпараттық жүйелерді пайдалану үшін бизнес қызметтердің бағдарламалық интерфейсін ұсынатын ҚМ МКК ақпараттық жүйесі болып табылады.
Жүйе Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетінде және оның аумақтық бөлімшелерінде қолданылады.
ҚР ҚМ МКК аумақтық органдары: облыстар, Нұр-Сұлтан және Алматы қалалары бойынша Мемлекеттік кірістер департаменттері, аудандар, қалалар және қалалардағы аудандар бойынша Мемлекеттік кірістер басқармалары, сондай-ақ арнайы экономикалық аймақтардың аумағындағы мемлекеттік кірістер органдары.
ҚР ҚМ МКК орталық аппаратының және аумақтық мемлекеттік кірістер органдарының қызметкерлері, ҚР ҚМ МКК басқа да ақпараттық жүйелері, сондай-ақ басқа да мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелері және "электрондық үкіметтің" құрамдастары Жүйені пайдаланушылар болып табылады.
Мақсаты
Негізгі мақсаты салық төлеушілердің дербес шоттарын жүргізу және басқа мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен ақпараттық өзара әрекеттесу.
Міндеттер
Жүйенің негізгі міндеті:
МЕМЛЕКЕТ ҮШІН АРТЫҚШЫЛЫҚТАР
ХАЛЫҚ ПЕН БИЗНЕС ҮШІН АРТЫҚШЫЛЫҚТАР
Жүйенің мақсаты: мынадай процестерді автоматтандыруға арналған ҚР ҚМ МКК жедел жүйелерінің аналитикалық сервисін қамтамасыз ету болып табылады:
ТБЖ АЖ мәні салық төлеушілердің тәуекел дәрежесін, олардың құжаттары мен салық есептілігін, сондай-ақ оларға салықтық бақылау іс-шараларын қолдану мақсатында жосықсыз салық төлеушілерді анықтау үшін шаруашылық қызметті қоса алғанда, олардың іс-әрекеттерін бағалауды жүзеге асыру болып табылады. Артық бақылау іс-шараларын алып тастау және барлық салық төлеушілерді ынталандыру үшін адал салық төлеушілерді анықтау және анықтау салық міндеттемелерін орындауға ұмтылады.
ТБЖ АЖ міндеттері
СӘИЖ іске асырудың негізгі мақсаты ақпараттандыру саласындағы заңнама талаптарын қанағаттандыратын Қазақстан Республикасы салық заңнамасының талаптарын автоматтандыратын АЖ режимдерін, сервистерін және функционалдық мүмкіндіктерін құру болып табылады.
СӘИЖ салықтық әкімшілендіру функцияларын жүзеге асыру кезінде Мемлекеттік кірістер органдары қызметкерлерінің негізгі жұмыс құралы болып табылады.
Жобаны іске асыру нәтижесінде:
2023 жылғы 29 желтоқсанда СӘИЖ өнеркәсіптік пайдалануға берілді.
«Кедендік және салықтық әкімшілендірудің автоматтандырылған жүйесінің интеграцияланған кедендік құрауышы» АЖ («АСТАНА-1» АЖ) негізгі мақсаты алдын ала хабардар етумен, тауарларды кедендік шекара арқылы өткізумен, тауарларды кедендік рәсімдерге орналастырумен және кедендік бақылауды, оның ішінде тауарларды шығарғаннан кейінгі бақылауды жүргізумен байланысты кедендік рәсімдерді оңтайландыру және автоматтандыру және ҚР Сыртқы экономикалық қызметіне қатысушылардың әкімшілік, қаржылық және уақыт шығындарын қысқарту болып табылады.
Мақсаты
Жүйені құрудың негізгі мақсаты – импортталатын және экспортталатын тауарларды электрондық кедендік декларациялауға көшу, Қазақстан Республикасының аумағында сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру кезінде сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар үшін қолайлы жағдайлар жасау арқылы Қазақстан Республикасының транзиттік және экспорттық әлеуетін ұлғайту болып табылады.
«АСТАНА-1» АЖ енгізудің әсері:
«Экспорттық-импорттық операциялар үшін бірыңғай терезе» АЖ (Бірыңғай терезе АЖ) негізгі мақсаты сыртқы экономикалық қызметке қатысушыларға Бірыңғай терезе АЖ порталы арқылы экспорттық-импорттық операцияларды жүзеге асыру, экспорттық-импорттық операцияларды жүзеге асыру кезінде рұқсат беру құжаттарын берумен байланысты процестерді оңтайландыру және автоматтандыру, сондай-ақ кеден ісі саласында мемлекеттік қызметтер көрсетуді автоматтандыру үшін бірыңғай кіру нүктесін қамтамасыз ету болып табылады.
Жүйені пайдаланушылар сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар, ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті орталық аппаратының және оның аумақтық органдарының қызметкерлері, мүдделі мемлекеттік органдардың, сертификаттауды растау органдарының қызметкерлері, сондай-ақ ҚР Мемлекеттік органдары мен ЕАЭО мүше мемлекеттердің ақпараттық жүйелері болып табылады.
Бірыңғай терезе АЖ басты мақсаттарының бірі ҚР аумағында сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру кезінде СЭҚ қатысушылары мен мемлекет үшін қолайлы жағдайлар жасау арқылы ҚР транзиттік және экспорттық әлеуетін арттыру болып табылады.
2024 жылғы қаңтардағы жағдай бойынша тіркелген пайдаланушылар саны 10321 құрады.
Тіркелген пайдаланушылар санының өсуі айына 260 кем емес.
Электрондық нысанда көрсетілген мемлекеттік қызметтердің жалпы санына шаққанда үлесі - 70% кем емес.
«Бірыңғай терезеде» рұқсат беру құжаттарының жекелеген түрлерін алу бойынша функциялар (сәйкестік сертификаттары, сәйкестік туралы декларациялар, тіркелмеген пестицидтерді әкелуге рұқсат, өнімді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік және басқалар) автоматтандырылған.
Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру шеңберінде кедендік жұмыс саласында 13 қызметті электрондық көрсетуге көшу бойынша жұмыс жүргізілді (УСҚ, еркін қоймалар, кеден қоймалары, өз тауарларын сақтау қоймалары, кеден өкілдері, УЭО, кеден тасымалдаушылары, бажсыз сауда дүкендері иелерінің тізілімдеріне, зияткерлік меншік объектілерінің кедендік тізіліміне, тауарларды сыныптау жөніндегі алдын ала шешімдерді, алынбаған/бөлшектелген тауарларға, кедендік құнды анықтау әдісіне). Автоматтандыру осы қызметтерді электрондық форматқа ауыстыруға мүмкіндік берді, өз кезегінде қағаз жеткізгіштегі өтініштер жойылды.
Бірыңғай терезе АЖ-нің негізгі артықшылықтары өтініш беру және рұқсат құжаттарын алу уақытын қысқарту; СЭҚ қатысушылары үшін клиентке бағдарлануды жүзеге асыру; СЭҚ қатысушылары үшін өзара іс-қимыл арналарын ұлғайту және көрсетілетін және алынатын қызметтер спектрін арттыру; СЭҚ қатысушылары қызметін тексеру кезінде тәуекелдерді барынша азайту; тізілімдер мен есептілікті электрондық түрде жүргізуді іске асыру болып табылады.
Бірыңғай терезе АЖ 2019 жылғы желтоқсанда өнеркәсіптік пайдалануға енгізілді.